KOÇLUK… ÖZ’E YOLCULUK

Yazan: Şebnem PARLAK / Profesyonel Erickson Koçu

 

“Tanrı altı yönü yerli yerine yerleştirdi. Doğu, batı, kuzey, güney, alt, üst. Bir tek yön kalmıştı ki hala yeri belli değildi. O yedinci yöndü ve hepsinin en kuvvetlisiydi, Akıl ve hikmet onun içindeydi. Tanrı Onu kolayca bulunmayacak bir yere koymak istedi. Nihayet kararını verdi, Yedinci yönü insanoğlunun bakmakta en zor olan yerine, yani kalbine yerleştirdi…”

KIZIL DERİLİ ATASÖZÜ

Bu kızıldereli atasözünden yola çıkacak olursak; kendimiz ile yüzleşme de bakmakta zorlandığımızen belirgin yerözümüz yani kalbimizdir. Öz ile iletişime geçmek demek var olduğumuz form bütünü ile kendimizi olduğumuz gibi ortaya koymak ve bize pozitif yönde hizmet eden olgularımız, ritüellerimiz ve yaşam amacı inanç ve ilkelerimiz ile yaşamda var olmak demektir.

Öz’e ulaşmak için yaptığımız tüm sorgulamalarımızın sonucunda ulaştığımız nokta hep “ben” oluyor.

“Ben daha farklı ne yapsam bu yolu daha farkındalıkla yürüyor olurum?”, “Ben neleri geliştirirsem daha başarılı bir anne/doktor/öğretmen vb… olurum?” , “Şuan da yaşamım da en çok keyif aldığım şey ne? Bu beni neden mutlu ediyor? Bu konuda nasıl hissediyorum?”

Tüm bu sorgulamalar bizim kontrolümüzde olan, “ben” ile ilişkili olan ve değiştirme ve/veya geliştirme gücüne tamamen şahsen sahip olduğumuz konular. Peki ya “ben” dışındakiler, yani kontrolüm dışında olan konular? Sizce kontrolümüz dışındaki konuları değiştirme gücüne sahip miyiz? Bir insanın davranış kalıplarını o istemedikçe ve inanmadıkça değiştirebilir miyiz? Benim demem ile bir kişi davranışını değiştiriyor ise ve o bu durumu içselleştirmemiş ise bu samimi bir başarı mıdır? Benim Şebnem olarak bu soruya yanıtım “HAYIR”. Bu nedenle kontrolüm dışında olup değiştiremeyeceğim konulara odaklanmak yerine kontrolümde olan değiştirme ve/veya yerine yenisini koyma gücüne bizzat sahip olduğum “ben”’e odaklanmayı tercih ediyorum. İşte tam bu noktada; kişinin kendine ve özüne odaklanmasını sağlayarak, kendi (özü) ile olan bağlantısını kuvvetlendiren en önemli araç olarak da “KOÇLUK” çıkıyor karşıma. Koçluk bir kişinin tam ve bütün olduğu konusunu temel alır. Bu nedenle bir kişiye koçluk yapılırken şahsi fikir söylenmez, danışmanlık ve eğitmenlik yapılmaz. Kişi, fark etmek ve yapmayı planladığı ya da sorusuna cevap aradığı her bir soru ve süreç için kendi içinde, kendi ilişkide olduğu formlar bünyesinde içindeki en doğru cevaba zaten sahiptir. Koçluk sahip olunan cevapların farkındalıklarının sağlanması ve kişinin bulunduğu ekolojik şartlar çerçevesinde yapabileceğinin en iyisini ortaya çıkarmasını sağlamak için yol arkadaşlığı yapmaktır. Her bir kişinin değerleri, inançları, olaylara ve durumlara yüklediği anlamlar bir diğeri ile farklıdır. Bu nedenle koçluk bu farklılıklar çeşitliliğine saygı duyarak kişinin kendi özünde sahip olduğu cevaba ulaşmasını sağlamak için bir köprü oluşturmaktır.Kişinin kendi özü ile bağlantıda olmasını sağlayacak en önemli faktör; koç’un form olarak orada olduğu halde kişinin cümleleri ile bütünleşerek aslında kişinin aynası olarak orada yok olmasıdır.

Her bir varlık yaşamda var olduğu andan itibaren bir değişim ve dönüşüm sürecindedir. Ve bu süreç hep devam eder. Yani değişim kaçınılmazdır. Koçluk, yaşamda değişim ve dönüşüm sürecimizde sıkıntı olarak algıladığımız süreçlerin aslında bu değişim ve dönüşüm sürecinin birer basamakları olduğunu ve bu basamakların birer sıkıntı değil aslında fırsata dönüştürülür ise değişimi ve dönüşümü sağlayacak katalizörler olduğunu deneyimletir bize. Bu nedenle koçluk, yani pozitif algı sistemi içerisinde sorulmuş açık uçlu sorular ve görsel beyni çalıştırmaya yönelik yapılan süreç uygulamaları kişinin kendi yolculuğunu keşfetmesini sağlar.

Bu kişisel keşif yolculuğu olan bireysel koçluk, aşağıda yer alan ve bu listeye daha birçok eklenebilecek başlık için ciddi bir katalizördür;

• Vizyon belirlemek ve o vizyona ulaşmak için ihtiyacınız olan adımları yaratmak
• Yaşam alanlarımızın farkına varmak ve bu alanlar üzerinde odaklı düşünmek
• Kendi ihtiyaç ve beklentilerimizin farkına varmak
• Yaşam amacımızı ve hedeflerimizi belirlemek
• Etkin zaman yönetimini sağlamak
• Yaratıcılığımızı keşfetmek
• Belirlenmiş bir konuya özgü yaratıcılığımızı geliştirmek
• Belirlenmiş bir konu üzerinde odaklı düşünmek
• Belirlenmiş bir konu için farklı açılardan bakarak farklı çözüm önerileri geliştirmek
• Negatif duygu durumundan pozitife geçmek ve bu pozitif duyguyu yaşamımıza entegre etmek
• Korkularımız ile yüzleşmek
• Beni ben yapan değerleri keşfetmek ve hayatımı bir sanata dönüştürmek

Koçluk çalışmaları bireysel yapılabildiği gibi kurumsal olarak da yapılır. Değişim ve dönüşümü ilke edinmiş kurumların birçoğu artık koçluk sürecini ve koçluk tabanlı eğitimleri şirketlerindeki iyileşme süreçlerinde birer araç olarak kullanıyor. Bu nedenle; koçluk sürecine, bireysel uygulamaların yanı sıra kurumsal koçluk ve takım koçluğu penceresinden de bakmakta çok büyük fayda var. Bireysel koçluk süreci ne kadar önemli ise etkileşim içerisinde olduğumuz ve belirli bir amaç doğrultusunda ortak hareket ettiğimiz kurumsal süreçlerde de koçluk tabanlı yaklaşımlar ve çalışmalar ile verimliliği ve performansı arttırmak için bir o kadar önemli. Kurumsal koçluk sayesinde edinilebilecek bazı faydaları genel başlıklar olarak aşağıda sizler için tanımladım. Elbette bu maddelere daha da fazlasını eklemek mümkün;

• Kurum vizyonun oluşturulması / geliştirilmesi
• Kurum kültürünün oluşturulması / geliştirilmesi
• Çalışanlar arasında ortak bir dil oluşturulması
• Doğru karar alma ve yönetim becerilerinin geliştirilmesi
• Liderlik vasıflarının geliştirilmesi
• Takım ruhunun geliştirilmesi
• Hedef koyma, planlama ve zaman yönetimi becerilerinin geliştirilmesi
• İş memnuniyeti ve verimliliğin arttırılması
• Değişim yönetiminin etkin bir şekilde sağlanması
• Çözüm odaklı süreç uygulamalarının artması
• Sorun ve stres düzeyinin azalması

Bir kurumda koçluk çalışmalarının yürütülmesi ile gelişim ve değişim süreçleri İnsan odaklı olarak yürütülür. Bireyin / Kurumun kendini keşfetmesi ve potansiyelini ortaya çıkarmasını sağlayan bu süreç aynı zamanda kurum içerisinde bireysel ve takım performansının artmasına, pozitif algı sisteminin oturması ile çözüm odaklı bir dilin ve uygulama yönteminin oluşmasına ve motivasyonun artmasınabüyük katkı sağlar.Potansiyel kelimesi bana StefanoD’Anna’nın Tanrılar Okulu kitabında yazdığı bir cümleyi hatırlatıyor. Bu cümleyi özellikle paylaşmak istiyorum sizlerle;

“Bağımlı olmak kişinin kendisine inanmayı bırakması ve düşlemekten vazgeçmesi demektir. Oysaki potansiyelimizi açığa çıkarmak için özgürleşmeye ve bağımlılıktan kurtulmaya ihtiyacımız var. Kendimizi görmeye, kendimize ve potansiyelimize inanmaya ihtiyacımız var.”

Korku kültürü ile süregelen gerek bireysel gerek kurumsal süreçlerimizde,önceden, başarının, özgürleşme yerine korku salan direktiflerle kazanıldığı düşünülmekteydi. Halen de maalesef bu düşünceye inanan bireyler ve kurumlar var. Oysaki başarı kişinin / kurumun değerlerinin farkındalığının sağlanması ve potansiyelinin ortaya çıkarılması ile mümkün. Bireyin değerleri ile kurumun değerlerinin eşleşmesi, bu değerler taban alınarak kişilerin / kurumların potansiyellerinin ortaya çıkması için alan açılması başarının kilit anahtarlarındandır. İşte bu anahtarları aktive eden alan “Koçluk”’tur.

Kurumsal koçluk süreci ile yukarıda bahsetmiş olduğumuz geri dönüşlere ek olarak kurumsal koçluk için yapılan yatırımın parasal geri dönüşüne de bakmakta fayda var. MetrixGlobal LLC tarafından, Strateji ve Teknoloji Danışmanlığı alanında  faaliyet gösteren BoozAllen Hamilton firmasında yapılan bir maliyet  etkinlik analizi sonucu tespit edilen rakama göre Koçluk için yatırılan her 1 $’ın geri dönüşü (ROI)  7.90 $’dır.Metrix Global LLC tarafından,  Fortune 500’de bulunan bir firmada yapılan maliyet etkinlik analizinin sonucuna göre Koçluğa yatırımın geri dönüşü (ROI) % 529’dur.

Koçluk çalışmalarının en önemli taraflarından biri de; koçluk seansında koçluk alan kişinin koç tarafından odakta tutulmasının sağlanmasıdır. Koçluk, iş yoğunluğumuzdan kaynaklı zihnimizde birden fazla konu ve düşünce dolaşırken ve gerçekten ulaşmak istediğimiz konu üzerinde odakta kalmayı ve o konu üzerinde odaklı düşünmemizi sağlar. Yaratıcı ve hızlı çözümler üretmeyi gerektiren rekabet şartlarında sakin ve odakta kalarak derin bilgeliğimize ulaşmamızı sağlar.

Koçluk hem bireysel hem kurumsal alan da vizyon yaratma ve derin kütüphaneye ulaşarak gerçekten neye ihtiyacımız olduğunun keşfi ile mutluluk sağlar. Mutlu insan verimli insandır mottosu ile bütüne baktığımda mutluluğun ve verimliliğin hayatımızda 4 alanda var olduğunu görüyorum; fiziksel alan, ben alanı, ilişkiler alanı, hayatın anlamı (bütünsel alan). Mutluluğu ve verimi bu 4 alana eş zamanlı yaydığımda neler mümkün?  Koçluk aynı zamanda “ben”i diğer alanlar ile bütünleştirerek içimizdeki mucizeyi deneyimlememizi sağlayan meditatif bir alandır.

Ben kimim? Ne istiyorum? Kurumumu hangi noktaya taşımak istiyorum? İstediğim şeyler mevcut şartlarda gerçekleştirilebilir mi? Yapmak istediğim projelerim ile ilgili yaratıcı fikirlerim neler? İsteklerimin, projelerimin, hedeflerimin benim için değeri ne? Bireysel olarak kendim için yapacağım bir eylemin / değişikliğin bulunmuş olduğum gruba/sisteme etkisi ne? Kurumsal olarak yapacağımız bir değişikliğin birey ve global bazda etkileri neler? Bireysel ve Kurumsal hedeflerimizi gerçekleştirmede bizi bu yolda kararlıkla ne yolda tutacak?….. gibi birçok soruya yanıt bulduğumuz koçluk çalışmaları her alanda önümüzü aydınlatan bir prizma.  Prizma bizim özümüz; cevap bulmak istediğimiz bir soruya birden fazla cevabın olduğunu ve mevcut bulunduğumuz şartlar içerisinde hangisinin bizim için en iyisi olduğunu seçmemizde bize yol gösterici olan muhteşem bir ışık.

Hepimizin bir yolculuğu var (bireysel/kurumsal/toplumsal ….). Ve bu yolculukta pusulamız prizmanın renkli ışıklarını tuttuğu Öz’ümüz. Ne kadar öz ile bağlantıda olursak ve yolumuzu prizmamız ile aydınlatırsak o kadar yolculuğunda içinde oluruz. Ve ancak bizzat yaşanan yolculuklar sevgi ve hazza ulaşmamızı yani yaşam amacımıza ulaşmamızı sağlar. Koçluk ile bu yaşam amacı yolculuğunuzu zenginleştirmeye ne dersiniz?…Sizi siz yapan değerleri keşfedip hayatınızı bir sanata dönüştürmeye ne dersiniz?….

Yazan: Profesyonel Erickson Koçu

Şebnem PARLAK